“Die toekomst… Is dat eigenlijk wel een toekomst? Of is dat slechts onze plek in de tijd?” – Justien Marseille
17 maart 2025 kwamen we samen bij BlueCity in Rotterdam, voor de ESCalator ‘Futuring in Systemisch Co-Design’. Rotterdammers kennen BlueCity nog voornamelijk als Tropicana: het ooit hypermoderne tropische zwembad dat rond de jaren 90 aan de Maasboulevard werd gebouwd. “Toen,” stipt Justien Marseille aan, “hadden projectontwikkelaars het idee van een groene circulaire hub op deze plaats vast als onvoorstelbaar, ‘preposterous’ ervaren.” En dat is precies waar we het deze middag over hadden:
Hoe kunnen we systemisch ontwerpen met wat zich nog moet ontvouwen? Samen doken we in de rol van futuring binnen Systemisch Co-Design. Caroline Maessen opende met een non-lineair perspectief op tijd: “Tijd is als een zakdoek. Je kan het verfrommelen, dan komen momenten die ver weg leken te zijn, opeens heel dichtbij. Je kunt het ook weer scheuren, waardoor iets weer mijlen ver weg lijkt van vandaag.” Als je dat beseft, gaat toekomstvorming over het ontdekken van betekenisvolle patronen in de veelheid aan potentiele toekomstige mogelijkheden.
Een greep uit wat we bespraken:
- Toekomstpraktijken helpen ons om inzicht te krijgen in wat ‘later’ ‘elders’ zou kunnen gebeuren en van daaruit nu te handelen, waarmee we vormgeven aan wat nog komt. Welke toekomstpraktijken kennen we al?
- Bij het verkennen van de toekomst is het belangrijk om vooraf te bespreken: naar welke toekomst willen we kijken? De verwachte toekomst? Mogelijke toekomst? De gewenste toekomst? En wat doet dit met hoe we werken? We verdeelden praktijken in deze categorieën, zoals ’the Psychology of the Preposterous’ of ’the Politics of the Preferable’.
- Hoe kun je deze praktijken inzetten voor verschillende contexten? Zoals we deden met de casussen van NADR, SURF en Vonk die we bespraken. Dank daarvoor, Peter Joore, Gül Akcaova en Gerard Nijboer.
Het was een waardevolle middag, dank aan de organisatoren en alle aanwezigen voor dit inspirerende samenkomen. En als het toekomstdenken toch begint te duizelen, besef dan: tijd is ook maar een dimensie. (Aldus Remko van der Lugt)
Deze ESCalator was een samenwerking tussen Hogeschool Utrecht en Hogeschool Rotterdam, onder leiding van Remko van der Lugt, Anja Overdiek, Justien Marseille en Caroline Maessen.
